Μεσουρανούσαν για πολλά χρόνια στο ελληνικό επιχειρείν δημιουργώντας μεγάλους Ομίλους με ηγετική παρουσία τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων.
Οι κακοί όμως χειρισμοί, οι ενδοοικογενειακές κόντρες, ο υπέρογκος δανεισμός και φυσικά η κρίση, ήρθαν να γκρεμίσουν τις αυτοκρατορίες ετών.
Οι «γυάλινοι πύργοι» κατέρρευσαν, αφήνοντας πίσω τους χρέη εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ και απλήρωτους εργαζόμενους.
Η άνοδος και η πτώση του Αγούδημου
Toν Απρίλιο πέθανε ο Γεράσιμος Αγούδημος, ή ο «καπετάν Μάκης» όπως ήθελε να τον φωνάζουν, γεννήθηκε το 1942 στην Κεφαλονιά. Ήταν γιος καπετάνιου και έγινε πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού.
Το πρώτο πλοίο που απέκτησε ήταν το «Έλντα», ενώ μερικά χρόνια αργότερα, το 1988 φτάνει να έχει ένα στόλο δέκα ποντοπόρων πλοίων.
Η επιχειρηματική δραστηριότητα του καπετάν Μάκη απογειώθηκε όταν το 2003 κατάφερε να εισέλθει στις άγονες γραμμές και να επιδοτηθεί με 36 εκατ. ευρώ μέσα σε πέντε χρόνια.
Τα προβλήματα ξεκίνησαν το 2008. Τα χρέη ύψους 20 εκατ. ευρώ που είχε συσσωρεύσει προς τις εταιρείες πετρελαιοειδών για προμήθεια καυσίμων, εταιρείες επισκευών, αλλά και προς τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), η GA Ferries κατέστησαν μονόδρομο την επιβολή λουκέτου στη ναυτιλιακή το 2009.
Λίγο πριν από το τέλος του 2012, ο Γεράσιμος Αγούδημος καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών με αναστολή και με χρηματική εγγύηση ύψους 15.000 ευρώ για τις οφειλές του προς το ΝΑΤ (Ταμείο Ναυτικών), οι οποίες ανέρχονταν σε 70.000 ευρώ.
O Γεράσιμος Αγούδημος μαζί με την οικογένειά του, εδώ και πολλά χρόνια, είχε μετακομίσει στο Λουγκάνο της Ελβετίας, στην περιοχή Paradiso, αφότου, πρώτα φρόντισε να πουλήσει την υπερπολυτελή βίλα στην περιοχή «Γαλάζια Ακτή» του Λαγονησίου έναντι 15 εκατ. ευρώ.
Hondos Palace Πολυκαταστήματα
Σε οριστικό αδιέξοδο οδηγήθηκε η Hondos Palace Πολυκαταστήματα (πρώην Γεώργιος Χόντος Πολυκαταστήματα), η οποία κυρήχτηκε σε καθεστώς πτώχευσης.
Αν και στην αρχή τα πέντε αδέρφια (Νίκος, Γιώργος, Κώστας, Γιάννης, Αργύρης) δημιούργησαν ένα από τους πλέον επιτυχημένους Ομίλους της αγοράς, εντούτοις οι γκρίνιες που προέκυψαν ήταν αρκετές για δημιουργηθεί η διχόνοια.
Εκείνος που αποχώρησε από τον Όμιλο Hondοs Center, ήταν ο Γιώργος Χόντος δημιουργώντας την δική του αλυσίδα από το 2004 με την επωνυμία Hondos Palace Πολυκαταστήματα Α.Ε.
Αυτή ήταν η αρχή του τέλους. Τα υπόλοιπα αδέρφια έφτασαν σε σημείο μέχρι και να αποκυρήξουν – τουλάχιστον επαγγελματικά – τον αδερφό τους και μάλιστα με γραπτή ανακοίνωση τους από το 2013.
Jet Oil
Η πτώχευση της Jet Oil μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες πετρελαιοειδών οδήγησε τον ιδιοκτήτη της Κυριάκο Μαμιδάκη στην αυτοκτονία, τον Ιούνιο του 2016.
Ο Κυριάκος Μαμιδάκης βίωσε την άνοδο και την πτώση της Ελλάδας σε όλο το φάσμα από τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’30 στο χωριό Ανώσκελη στην Κρήτη, φοίτησε στην Ανωτάτη Εμπορική και παρακολούθησε δι’ αλληλογραφίας τον κύκλο σπουδών του School of Career του LSE. Το πιο μεγάλο σχολείο όμως ήταν η θητεία του στο πλευρό του θείου του και φτασμένου επιχειρηματία στο χώρο των πετρελαιοειδών, Γ.Ι. Μαμιδάκη. Μέχρι που αποφάσισε να κάνει το επόμενο βήμα.
Το 1968, μαζί με τα δύο του αδέρφια, τον Νίκο και τον Γιώργο, θα ιδρύσουν την Jet Oil, μια εταιρεία που έμελλε να γίνει από τις κυριότερες στον χώρο των πετρελαιοειδών στην Ελλάδα. Από τον θείο του «κληρονόμησε» την εξαιρετική σχέση με τους Ρώσους, μιας και ο Γ.Ι. Μαμιδάκης είχε κλείσει αποκλειστικές συμφωνίες πώλησης πετρελαίου έως το 1981! Τις ισχυρές διασυνδέσεις με τους Ρώσους διατήρησε επί μακρόν και ο όμιλος Mamidoil-Jet Oil, ενώ ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του ήταν ο εξωστρεφής του χαρακτήρας, μιας και πέρα από την Ελλάδα, η Jet Oil έκανε εξαγωγή πετρελαιοειδών και στα Βαλκάνια, όταν ένα εξαιρετικά ισχυρό brandname.
Βωβός
Η αυτοκρατορία του Μπάμπη Βωβού ξεκίνησε το 1974 και στα χρόνια που ακολούθησαν έχτισε 30 γραφειακά και όχι μόνον συγκροτήματα, με συνολική έκταση που υπερβαίνει το μισό εκατομμύριο τετραγωνικά μέτρα.
Η πτώση ξεκίνησε το 2008, λίγο μετά την έναρξη της περιπέτειας του Βοτανικού. Το πάγωμα των εργασιών του εμπορικού κέντρου, η ύφεση στην οποία εισήλθε η Ελλάδα αλλά και η μεγάλη φορολογική επιβάρυνση στο κομμάτι των ακινήτων, ήταν αυτή που επέδρασε καταλυτικά στην μετέπειτα πορεία του Ομίλου.
Όμως δεν ήταν μόνο αυτό. Το μοντέλο που χρησιμοποιούσε μέχρι πρώτινος ο Βωβός ήταν τα περισσότερα από τα ακίνητα που κατασκεύαζε να τα μισθώνει. Υπέγραφε χρηματοδοτικές μισθώσεις και ουσιαστικά προεισέπραττε τα ενοίκια για 10-12 χρόνια.
Με την έναρξη της κρίσης, βρέθηκε να έχει χρηματοδοτικές μισθώσεις που δεν ικανοποιούνται από τις υπομισθώσεις, με συνέπεια να μπαίνει μέσα.
Ισχυρό όμως πλήγμα δέχτηκε η εταιρεία από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έβαλε στον «πάγο» την Διπλή Ανάπλαση της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και του Βοτανικού. Βάσει αυτού του σχεδίου η εταιρεία θα έδινε οικόπεδο επί του Βοτανικού που θα κατασκευαζόταν το νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού με αντάλλαγμα υψηλότερους συντελεστές δόμησης για το εμπορικό κέντρο που θα κατασκεύαζε δίπλα από το νέο γήπεδο. Μετά από αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής που υποστήριζε τότε και ο ΣΥΡΙΖΑ το θέμα πήγε στο ΣτΕ με αποτέλεσμα εντέλει να ακυρωθεί.
Για το συγκεκριμένο έργο η Βωβός είχε δανειστεί 120 εκατ. ευρώ , φέρνοντας τη στην οικονομική καταστροφή. Τον Οκτώβριο του 2012 κατατέθηκε η αίτηση πτώχευσης της εταιρείας, περίπου έναν μήνα αργότερα ο ίδιος ο Μπάμπης Βωβός συλλαμβάνεται προσωρινά για χρέη ύψους 1 εκατ. ευρώ προς το Δημόσιο.
Η κατάρρευση της Πετζετάκις
Ο επίλογος της τελευταίας πράξης του δράματος που ξεκίνησε το 2005 γράφτηκε τον περασμένο Απρίλιο για τον άλλοτε κραταιό βιομηχανικό Όμιλο της χώρας, της Πετζετάκις, καθώς βγήκε σε πλειστηριασμό το κεντρικό του εργοστάσιο, το οποίο αποτέλεσε για πολλά χρόνια το σύμβολο της καινοτόμας ελληνικής επιχειρηματικότητας. Η αρχή του τέλους για την Πετζετάκις ξεκίνησε στα τέλη του 2010, όπου τα οικονομικά της προβλήματα γινόταν ολοένα και μεγαλύτερα.
Και όλα αυτά σε έναν Ομιλο όπου πριν από χρόνια ήταν μία από τις ελάχιστες ελληνικές πολυεθνικές βιομηχανίες. Μάλιστα στις αρχές του δεκαετίας του 60 (έτος ίδρυσης του Ομίλου) οι Financial Τimes είχαν χαρακτηρίσει τον ιδρυτή της Αριστόβουλο Πετζετάκι «εφευρέτη πρώτης κλάσης». Το Μαϊο του 2011 ο Γ. Πετζετάκις συνελήφθη ύστερα από μηνύσεις των εργαζομένων για μη καταβολή δεδουλευμένων, οι οποίοι στη συνέχεια προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας.
Sprider
Ήθελαν να κατακτήσουν όχι μόνο την ελληνική αγορά αλλά και τα Βαλκάνια. Οι αδελφοί Χατζηιωάννου, ιδιοκτήτες της αλυσίδας Sprider, έβαλαν το 2013 λουκέτο στα 44 καταστήματα που είχαν απομείνει στην εταιρία επί ελληνικού εδάφους και του ενός στη Βουλγαρία, άφησαν περί τους 800 εργαζόμενους απλήρωτους και περί τα 100 εκατ. ευρώ φέσια σε τράπεζες και προμηθευτές. Είχε προηγηθεί η μεγάλη φωτιά το 2012 στις αποθήκες στην Ανθούσα και κατέστρεψε μέχρι και τα βιβλία της εταιρίας. Οι ασφαλιστικές αρνήθηκαν να την αποζημιώσουν.
Για την πυρκαγιά η διοίκηση κάνει τότε λόγο για εμπρησμό αλλά το Δεκέμβριο του 2012 ασκήθηκε κατά των τότε μελών του διοικητικού συμβουλίου ποινική δίωξη για ηθική αυτουργία σε εμπρησμό, απάτη σε βάρος των ασφαλιστικών και απόπειρα απάτης. Οι διοικούντες φέρονταν να σχεδίασαν την πυρκαγιά ώστε να εισπράξουν την ασφάλεια ύψους 16 εκατ. ευρώ. Αυτή ήταν η δεύτερη φωτιά που μπήκε.
Το 2004 κάηκε πάλι η κεντρική αποθήκη της εταιρία , ενώ από πυρκαγιά καταστράφηκαν επίσης τρία καταστήματα στη Δάφνη Λυκόβρυση και την Ερμού.
Glou
H εμπορική δραστηριότητα της οικογενείας Γλου χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950. Τότε ως μικροπωλητής ο κ. Δημήτρης Γλου, πατέρας των Αντώνη και Γιώργο Γλου, είχε πάγκο στον Πειραιά, ενώ το 1985 άνοιξε το πρώτο κατάστημα με είδη ένδυσης και αθλητικών ειδών στην πόλη. Το 1994, οι αδελφοί Γλου αρχίζουν να δραστηριοποιούνται στη χονδρική αγορά αθλητικών ειδών σε συνεργασία με την εταιρία Puma. Το 2008 η εταιρεία Glou είχε τζίρο 80 εκατ. ευρώ και κέρδη 1,7 εκατ. ευρώ.
Τα προβλήματα ξεκίνησαν λίγο αργότερα όταν η εταιρεία Puma τους απείλησε ότι θα κινηθεί δικαστικά εναντίον τους απαιτώντας 130 εκατ. ευρώ, όσα δηλαδή η εταιρεία θεωρεί ότι συστηματικά υπεξαίρεσαν και καταχράστηκαν τα δύο αδέλφια, έπειτα από έρευνα της Deloitte, από το 2008 ως και το 2010.
Ατλάντικ
Η οικογένεια Αποστόλου μαζί με την οικογένεια Λαουτάρη, ήταν οι ιδιοκτήτες της αλυσίδας σουπερμάρκετ Ατλάντικ.
Τα προβλήματα και οι διαφωνίες μεταξύ των μετόχων τόσο στην άσκηση του mangment όσο και σε άλλα επιμέρους επιχειρηματικά θέματα, οδήγησε στην κατάρρευση της Ατλάντικ, η οποία στην περίοδο της ακμής της διέθετε 151 καταστήματα Ατλάντικ συν 21 cash & Carry και 545 καταστήματα Franchise ΑΡΙΣΤΑ.
Τα προβλήματα ξεκίνησαν το 2010, όταν η Ατλάντικ προχώρησε στη λύση μισθώσεων και πώληση του παγίου εξοπλισμού 103 καταστημάτων καθώς και στη διακοπή 27 καταστημάτων με αποτέλεσμα το δίκτυο της να περιοριστεί στα 30 καταστήματα.
Η αυλαία έπεσε οριστικά το καλοκαίρι του 2011, ύστερα από την απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών να μπει τέλος στη διαδικασία συνδιαλλαγής του άρθρου 99.
Φωκάς
Hταν από τις πλέον ιστορικές αλυσίδες ένδυσης στη χώρα. H Φωκάς ιδρύθηκε το 1936 από τρία αδέρφια, τον Απόστολο, τον Λέανδρο και τον Οδυσσέα Φωκά. Η εταιρεία μετονομάστηκε το 1958 και το 1978 εγκαινίασε το πολυκατάστημα της οδού Τσιμισκή 7.500 τμ.
Το 1990 η Φωκάς συνέχισε να επεκτείνεται και προχώρησε σε συμφωνία με την Esprit ενώ το 2000 η εταιρεία σχεδίαζε την είσοδο της στο Χρηματιστήριο. Τα επόμενα χρόνια τα ηνία της εταιρείας ανέλαβε η Βασιλική Φωκά και τα αδέρφια της, Μαρία, Πόλυ και Ανέστης.
Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και η μεγάλη πτώση της κατανάλωσης, οδήγησαν την αλυσίδα σε λουκέτο και σε πλειστηριασμό όλων των ακινήτων της.
Η πτώχευση της Credin
Γλύτωσε το λουκέτο και πέρασε στα χέρια των τραπεζών. Η βιομηχανία πρώτων υλών Κρεντίν Ελλάς της οικογένειας Μπερζελέτου εμφάνιζε από καιρό προβλήματα ρευστότητας και εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών του ενώ υπάρχαν φήμες ότι το τελευταίο διάστημα είχε φροντίσει να αποσχίσει δραστηριότητες από την εταιρεία κέλυφος και να τις μεταφέρει εκτός Ελλάδος.
Τα μεγάλα προβλήματα στον Όμιλο ξεκίνησαν πριν περίπου 9 χρόνια όταν απεβίωσε ο ιδρυτής του Ομίλου, ο διακεκριμένος εξαγωγέας και παράγοντας της οικονομικής ζωής Δημήτρης Μπερτζελέτος, μέλος της Διοίκησης του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ).
Η Κρεντίν Ελλάς παράγει και εμπορεύεται σειρά πρώτων υλών ή και ημιέτοιμων προϊόντων αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής και μαγειρικής. Στο παρελθόν εξήγαγε περί το 10% των προϊόντων της σε δέκα περίπου άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Νότιο Αφρική και σε αραβικές χώρες.
Ελένη Μπότα, insider.gr
